Η σχέση της "ακίνητης" κάμερας με την "κινούμενη" (PANORAMIQUE, TRAVELLING, VERTICAL-ΓΕΡΑΝΟΣ, "ΣΤΟ ΧΕΡΙ", ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ) είναι πολλαπλή και σύνθετη. Μία σκηνή με έντονη δράση, μπορεί ν' αποδοθεί με στατική μηχανή. Και μιά σκηνή "ακινησίας", μπορεί να γυριστεί με κίνηση της μηχανής.
Το "νόημα" της κίνησης ή της ακινησίας (γιατί το κάθε τι στον κινηματογράφο έχει ένα νόημα), απορέει από τρεις τουλάχιστον "σχέσεις": (1) Τη σχέση της εικόνας, κινούμενης ή μη, με το περιεχόμενό της. (2) Τη σχέση του ενός "πλάνου" με το άλλο -προηγούμενο ή επόμενο. (3) Τη σχέση του επί μέρους (πλάνο, σκηνή) με το όλο (ταινία), το ύφος της, το θέμα της, την αισθητική της, την άποψη (point de vue).
Χοντρικά μπορούμε να πούμε πως η "ακίνητη" κάμερα επιλέγει στιγμές μέσα στο χρόνο, ενώ η κινούμενη κάμερα επιχειρεί την ταύτησή της με την κίνηση και τον χρόνο της ίδιας της προβολής κινουμένων εικόνων.
Κι ας μην ξεχνάμε την ουσία: η εναλλαγή, διαδοχή και "σύγκρουση" (κατά Eisenstein) των πλάνων μεταξύ τους, είναι από μόνη της μιά κίνηση.
DRESSED TO KILL (απόσπασμα)
Το "νόημα" της κίνησης ή της ακινησίας (γιατί το κάθε τι στον κινηματογράφο έχει ένα νόημα), απορέει από τρεις τουλάχιστον "σχέσεις": (1) Τη σχέση της εικόνας, κινούμενης ή μη, με το περιεχόμενό της. (2) Τη σχέση του ενός "πλάνου" με το άλλο -προηγούμενο ή επόμενο. (3) Τη σχέση του επί μέρους (πλάνο, σκηνή) με το όλο (ταινία), το ύφος της, το θέμα της, την αισθητική της, την άποψη (point de vue).
Χοντρικά μπορούμε να πούμε πως η "ακίνητη" κάμερα επιλέγει στιγμές μέσα στο χρόνο, ενώ η κινούμενη κάμερα επιχειρεί την ταύτησή της με την κίνηση και τον χρόνο της ίδιας της προβολής κινουμένων εικόνων.
Κι ας μην ξεχνάμε την ουσία: η εναλλαγή, διαδοχή και "σύγκρουση" (κατά Eisenstein) των πλάνων μεταξύ τους, είναι από μόνη της μιά κίνηση.
DRESSED TO KILL (απόσπασμα)
σκηνοθεσία Brian de Palma
Αριστοτεχνική παραδειγματική sequence (σειρά σκηνών) της εκφραστικής σχέσης ακινησίας και κίνησης (της κάμερα). Ας σημειωθεί πως στο δεύτερο μέρος (από το ταξί και πέρα) η κίνηση της μηχανής είναι απλά και μόνο περιγραφική, δεν παίζει δηλαδή κανέναν ιδιαίτερο ρόλο.